Quốc hội sẽ bỏ phiếu tín nhiệm một số chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn và kết quả bỏ phiếu được công khai... Nhưng... việc bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn đã được quy định trong Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, đến nay có hiệu lực đã ngót 10 năm, vậy đề án đổi mới có khả thi hơn không, hay lại chỉ quy định “cho vui” như trước?

*

Nhẫn Nam (Phapluattp) - Ngày 27-4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (TVQH) tổ chức hội nghị trực tuyến với đoàn đại biểu (ĐB) QH 63 tỉnh, thành thảo luận một số nội dung trình QH tại kỳ họp thứ 3 (dự kiến khai mạc vào 21-5 tới). Trong buổi sáng, các ĐB đã tập trung thảo luận xung quanh dự thảo đề án Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của QH. 

Bỏ phiếu từ cấp bộ trưởng trở lên 

Một nội dung đáng chú ý của đề án là hằng năm QH sẽ tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm đối với một số chức danh do QH bầu hoặc phê chuẩn. Theo đó, kết quả bỏ phiếu tín nhiệm được công bố công khai. Người không đủ số phiếu tín nhiệm quá bán so với tổng số ĐBQH hai lần liên tiếp sẽ được xem xét, trình QH miễn nhiệm hoặc từ chức. Ủy ban TVQH được giao xây dựng quy chế quy định cụ thể đối tượng, quy trình, thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm, trình QH xem xét, quyết định tại kỳ họp cuối năm nay. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu chủ trì và phát biểu 

tại hội nghị trực tuyến ngày 27-4. Ảnh: TTXVN 

Theo ĐB Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH, việc bỏ phiếu tín nhiệm là quy định đã được đặt ra từ nhiều năm nay nhưng do vướng nhiều về quy trình cho nên đến giờ vẫn chưa thực hiện được. “Chúng tôi đề nghị trong quy trình thực hiện phải cân nhắc kỹ phạm vi, đối tượng, ai là người trong những chức danh QH bầu và phê chuẩn được QH bỏ phiếu tín nhiệm. Vì đối tượng này rất rộng, từ cấp cao nhất cho đến ủy viên các ủy ban, hội đồng của QH. Theo tôi, chúng ta chỉ nên bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh tương đương bộ trưởng trở lên. Thời gian bỏ phiếu tín nhiệm nên từ năm thứ hai của nhiệm kỳ, năm đầu tiên không nên đánh giá vì bộ trưởng mới tiếp quản công việc cũng còn nhiều khó khăn” - bà Nga nói. 

Có số dư và chương trình hành động 

Liên quan mật thiết với vấn đề bỏ phiếu tín nhiệm là việc QH bầu và phê chuẩn các chức danh hiện nay. Theo bà Nga, khi ra ứng cử ĐBQH, ứng cử viên nào cũng đều phải có chương trình hành động và các cử tri căn cứ vào chương trình hành động để đánh giá xem bản thân người đó có xứng đáng được họ bầu hay không. Thế nhưng khi QH bầu các chức danh như chánh án TAND Tối cao, viện trưởng VKSND Tối cao hoặc phê chuẩn các thành viên Chính phủ thì hầu hết chỉ căn cứ vào lý lịch và cảm nhận của từng cá nhân ĐBQH mà thôi. 

“Chúng tôi đề nghị nên đổi mới mạnh mẽ hơn theo hướng một số chức danh điều hành quan trọng như bộ trưởng, các thành viên Chính phủ hoặc chánh án TAND Tối cao, viện trưởng VKSND Tối cao trước khi được QH bầu thì phải có chương trình hành động. ĐBQH sẽ căn cứ vào đó mà có lá phiếu phê chuẩn hoặc phiếu bầu một cách chính xác hơn” - bà Nga nói và nhấn mạnh ĐBQH sẽ căn cứ vào việc người đó thực hiện chương trình hành động như thế nào để có cơ sở bỏ phiếu tín nhiệm sau này. 

Ở một góc độ khác, ĐB Lê Nam (Thanh Hóa) nhắc lại kiến nghị bầu các chức danh như Thủ tướng, bộ trưởng cần có số dư. “Trước đây đã có lúc chúng ta bầu Thủ tướng có số dư, trong điều kiện hiện nay không có lý gì không làm như vậy” - ông Nam nói.